به گزارش ایبِنا، سه سال پایانی دولت تدبیر و امید را شاید بتوان یکی از دشوارترین سالهای اقتصادی برای کشور نامید. تشدید فشارهای خارجی و بازگشت تحریمها نتیجهای بود که بدعهدی طرف آمریکایی در برجام به همراه آورد. کمبود منابع ارزی باعث اتخاذ سیاستهایی برای مدیریت توزیع ارز برای واردکنندگان و تولیدکنندگان شد و ارز سه نرخی را ایجاد کرد. امری که در عمل با انتقادات بسیاری همراه بود اما دولت بارها از عملکرد آن در جلوگیری از بدتر شدن اوضاع دفاع کرد.
حالا با معلق ماندن برجام، مسئولیت مدیریت ارزی به دولت سیزدهم واگذار میشود. دولتی که با سابقه قضائی که دارد دو رسالت مهم دارد. اول اینکه برای تامین منابع ارزی مورد نیاز کشور تدابیر لازم را تدارک ببیند و در مرحله دوم، با تقویت سیستم نظارتی و افزایش شفافیت، توزیع ارز را مدیریت کند. امری که نه با سرکوب قیمتها که تنها با عدالت در توزیع، نظارت بر بازارها و جلوگیری از رانت و فساد امکانپذیر خواهد بود.
ساسان شاهویسی، کارشناس اقتصادی درباره این موضوع به خبرنگار ایبِنا گفت: توزیع ارز یارانهای امروزه دچار تالی فاسد (پیامد زیانآور) شده است. یعنی اگر ما میخواهیم ارز را به کالاهای اساسی بدهیم این ارز را به واردکننده یا تولیدکننده محصول میدهیم.
وی افزود: در صورتی که ما باید سعی کنیم که ارز و یارانه به مصرفکننده مورد هدف برسد و در حال حاضر چالش اصلی در این قسمت به وجود آمده است که یارانه ارزی به دست مصرفکننده واقعی نمیرسد.
شاهویسی ادامه داد: سیاست یارانهای در تمام اقتصادها از اقتصادهای بزرگ دنیا مثل ایالات متحده آمریکا گرفته تا جمهوری خلق چین و حتی اتحادیه اروپا وجود دارد و این مورد عجیبی نیست که بگوییم این امر فقط در اقتصاد ما وجود دارد. ولی در کشور ما برای اصابت به آحاد هدفگذاری شده مورد نظر برای توزیع نظام یارانهای دچار مشکل شدهایم.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه اکنون نیازمند انجام اصلاحاتی در نحوه تامین و توزیع منابع یارانهای هستیم، با ذکر مثالی به چالش تامین ارز خرید نهادههای دامی اشاره کرد و افزود: ارز نهاده دامی را واردکننده میگیرد و قرار است با یک قیمت ترجیحی وارد بازار کند، سپس به مراکز تولیدی و تامین دام بدهد و نهایتا محصولی را با قیمت ترجیحی به دست مصرف کننده و بازار برساند.
شاهویسی تاکید کرد: این گلوگاههایی که در این مسیر تعریف شده است تالی فاسدبه وجود آورده است و از این دست، در بسیاری از موارد دیگر نیز، ارز یارانهای در کشور عموما موفق عمل نکرده است.
این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: به نظر میرسد با اصلاح روند توزیع منابع یارانهای به خصوص منابع ارزی بخش بزرگی ازآن چالشی که در حال حاضر وجود دارد حل میشود البته در کنار آن هم نیازمند اصلاح نظام توزیع به طور جدی هستیم.
وی در پایان با اشاره به مسئولیت دولت آینده در مدیریت منابع ارزی کشور و توزیع عادلانه ارز گفت: با اصلاحپذیری و ظرفیتسازی جدید به خصوص با استفاده از فناوریهای نوین میشود این چالشها را برطرف کرد.